1 Mart 2011 Salı

ÖĞRENME KURAMLARI

 Öğrenme dinamik bir süreçtir. İnsan yaşadığı müddetçe sürekli bir şeyler öğrenir. Bir konuyu öğrenen insan artık öncekinden farklı biri olmuştur. Bu farklılaşma insanın “davranış ve tavırlarını, belki de kişiliğini bile değiştiren” farklılaşmadır.Yeni öğrenmeler ile kişinin kapasitesi gelişir, önceden yapamadığı bir şeyi yapabilir hale gelir. Daha geniş anlamda, öğrenme sonucu, birey içinde bulunduğu evrene yeni bir anlam yükler ve evrendeki konumunu yeniden tanımlar.
  Genel anlamada, öğrenme, çevresi ile etkileşimi sonucu kişide oluşan düşünce, duyuş ve davranış değişikliğidir. Ancak bu değişikliğin nasıl oluştuğu konusunda farklı görüşler vardır. Öğrenmenin doğası ve sonuçlarını açıklamaya çalışan bu kuramlar :
1-Davranışçı Kuramlar
2-Bilişsel Davranışçı Kuramlar
3-Bilişsel Kuramlar
4-İnsancıl Kuram
5-Nörofizyolojik Kuram
6-Çoklu zeka Kuramı 
7-Yapılandırmacı Kuram 
 Bilgisayar destekli öğrenmeyi etkileyen kuramlar :  
    a-)Davranışçı öğrenme kuramı 
     b-)Bilişsel öğrenme kuramı
     c-)Yapılandırmacı öğrenme kuramı
a-)DAVRANIŞÇI ÖĞRENME KURAMI
  Öğrenme bireyle bilginin arasındaki etkileşimin sonucu olarak kişinin davranışlarındaki değişikliklerdir.Deneysel araştırma yöntemlerini kullanarak bütünün parçaları üzerinde elde edilen bilgiler sayesinde bütünle ilgili genel bir sonuca ulaşılması gerekir.Davranışçı kuramcılara göre  davranış değişimine neden olan üç temel öğrenme süreci vardır ;
a-1) Klasik koşullanma:Bu kuramın temelini Pavlov atmıştır.Pavlov kontrollü bir deneysel ortam oluşturduktan sonra köpeğe düzenli olarak yiyecek vermeden hemen önce zil sesi ile uyartı vermiştir. Bunu belli aralıklarla tekrarladıktan sonra yiyecek vermediği durumlarda da zil sesini duyduğu zaman köpeğin salya salgıladığını görmüştür. Pavlov, yiyecek ile salya salgılamak arasındaki ilişki doğal ve otomatik olduğundan dolayı yiyeceğe (koşulsuz uyarıcı)salyaya ise (koşulsuz tepki) demiştir. Yeni uyarıcıya (zil sesi)ise doğal olarak köpeğin salya salgılamasına neden olmadığı için (koşullu uyarıcı),zil sesi karşısında gösterilen salya salgılama davranışına ise (koşullu tepki) adını vermiştir.Günlük hayattan örnek verecek olursak bir kişinin limon görünce ağzının sulanması...  



 a-2) Edimsel koşullanma:Bu kuramla ilgili ilk çalışmayı Thorndike atmıştır.Kuramın diğer önemli isimi ise Skinner'dir.Bu koşullanmada tepkici uyaran bağı vardır.Yapılan tepkinin sonucuna bağlı olarak davranış tekrarlanır.Bilgi ve beceriler öğrenilir.Bu kuramda pekiştireç ve cezanın önemli  bir yeri vardır.Pekiştireç davranışın görülme sıklığını artırıken,Ceza davranışı azaltır. Günlük hayattan örnek verirsek limon yememe...

a-3)Model alarak öğrenme:Model alarak öğrenme bireyin bir başkasını taklit ederek bazı davranışları kazanmasıdır.Örneğin;Öğrencinin sevdiği öğretmeni gibi ders anlatması,Sevdiği sanatçı gibi giyinmesi...
 b-)BİLİŞSEL ÖĞRENME KURAMI
   Biliş ,insan  zihninin dünyayı ve çevresindeki olayları anlamaya yönelik yaptığı işlemlerin tümüdür. Bilişselciliğe göre öğrenme ;öğrencinin ne bildiği ve ona nasıl ulaşabildiğidir. Burada temel ilgi davranışçılıkta ki gibi dışsal etmenlere değil ,öğrencinin içsel olarak kullandığı bilişsel süreçlere yöneltilmiştir. Örneğin bilişselcilerin sıklıkla vurguladığı içsel süreçlerden biri olan bilgi işleme etkinlikleri özde öğrenciye sunulan bilgilerin en iyi biçimde aynen belleğe kayıt edilmesi amacını taşımaktadır.Bilşsel öğrenme kuramı ikiye ayrılır :
b-1)Gestalt Kuramı:Gestalt kuramı,davranışçı ve yapılsacı psikoloklara tepki olarak doğmuştur.bu kuramın öncüleri:Wertheimer,Koffka ve Köhler'dir.Bu kuramda algılama çok önemlidir.Pragnanz yasası adını verdikleri yardımcı algısal örgütleme yasaları vardır:şekil-zemin ilişkisi,tamamlama yasası, yakınlık yasası,benzerlik yasası ve süreklilik yasasıdır.Bu kuramcılar davranışların  fiziksel çevreden çok psikolojik çevreden etkilendiğini düşünmektedirler.
b-2)Bilgiyi işleme kuramı:Bu kuram sözel öğrenmede bilişsel, içsel süreçleri anlamaya ve tanımlamaya odaklanmıştır.Burada en önemli zihinsel süreç düşünmedir ve biliş psikologları insanların nasıl düşündüğünü inceler.Bu öğrenme sürecinde birey seçici, yapıcı ve etkindir.Bilgi işlem sürecinin basamakları dikkat, algılama, kodlama, depolama ve geri getirmedir.



 C-)YAPILANDIRMACI YAKLAŞIM:Bu kuram bilgi nedir? öğrenme nedir? öğretme nedir? nesnellik mümkünmüdür? gibi sorulara yanıt arayarak bilginin doğasıyla ilgili felsefi bir açıklama, bir bilgi kuramı olarak ortaya çıkmıştır. Öğrenciyi merkeze alan yaklaşımlardan birisidir.Burada öğrenciye neyin öğretildiği değil nasıl öğrendiği önemlidir.Bu yaklaşım sosyal ve bilişsel yapılandırmacılık olmak üzere 2'ye ayrılır. Vygotsky ve Leontev'e göre öğrenme diğer bireylerle paylaşılan etkinlikler sırasında oluşur.    
  Sonuç olarak: Bilgisayar destekli öğretim uygulamaları ilk yıllarında öğrencinin tek başına çalışabildiği ve bireysel olarak testler yapabildiği ve gerekli dönütleri aldığı sistemler olarak tasarlanmıştır.Bu tasarım yaklaşımı davranışçı kuramın ilkeleri ile birebir örtüşmektedir.Ancak son yıllarda yapılan araştırmalar; birebir yapılan uygulamaların öğrencilerin akademik başarıları üzerindeki etkisinin çok fazla olmadığını ve öğrencilerde toplumdan soyutlanmışlık hissi uyandırdığını ortaya çıkartmıştır.Oluşturmacı yaklaşımın yaygınlaşması ile öğretim amaçlı özel bilgisayar programlarının yazılmasının yerine bilgisayar ve internet uygulamalarının öğretim amaçlı kullanımı önemi arttırmaktadır.

KAYNAKLAR :
Ulusoy,Ayten(Ed.) (2010).Eğitim psikolojisi.Ankara:Ani Yayıncılık 
Durak,Aydın(Düz.) (2008).Lise psikoloji ders kitabı,İstanbul:Bediralp matbaacılık
http://esmerhackerler.blogcu.com/bilgisayar-destekli-ogretimin-kuramsal-temelleri/7722582
http://www.cemalgursel.k12.tr/bilgisayardestekliegitim.htm